[ Hội chứng Jet Lag ] Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Jet lag là hội chứng rối loạn tạm thời của cơ thể do thay đổi múi giờ. Hội chứng này khá phổ biến nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về hội chứng Jet lag qua bài viết dưới đây.

Jet lag là gì?

Hội chứng Jet lag là một hội chứng rối loạn tạm thời do thay đổi múi giờ mà cơ thể chưa kịp thích nghi. Hội chứng Jet lag xảy ra khi mọi người di chuyển nhanh qua các múi giờ hoặc khi giấc ngủ bị gián đoạn. Vì vậy, có thể coi hội chứng jet lag như là một rối loạn nhịp sinh học.

Jet lag có thể gây mệt mỏi vào ban ngày, cảm giác không khỏe, khó giữ tỉnh táo và gặp các vấn đề tiêu hóa. Jet lag là tình trạng tạm thời nhưng nó ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống hoặc công việc của bạn.  Múi giờ càng cách xa nhau, khả năng bị jet lag càng nhiều.

Nguyên nhân hội chứng Jet lag

Nguyên nhân của Jet lag chủ yếu là do cơ thể chưa điều chỉnh kịp thời khi di chuyển giữa hai vị trí có múi giờ cách xa nhau. Khi đó, bạn có thể bị mất ngủ tạm thời, mệt mỏi, khó chịu và giảm khả năng tập trung. Thói quen đi vệ sinh theo giờ bị thay đổi dẫn đến táo bón hoặc tiêu chảy, đồng thời não bộ trở nên bối rối và mất phương hướng. 

Triệu chứng Jet lag

Triệu chứng Jet lag ở mỗi người có thể khác nhau. Thông thường, các triệu chứng thường xuất hiện trong 1-2 ngày đầu sau khi di chuyển. Các yếu tố ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bao gồm: số múi giờ di chuyển, tuổi, tình trạng sức khỏe của từng cá nhân.

Hội chứng jet lag bao gồm các triệu chứng sau đây:

• Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, thờ ơ hay mệt mỏi.
• Khó chịu, nhầm lẫn, khó tập trung.
• Ăn mất ngon.
• Các rối loạn về tiêu hóa chẳng hạn như táo bón hoặc tiêu chảy.
• Trầm cảm nhẹ.

Đối tượng nguy cơ hội chứng Jet lag

Tất cả mọi người đều có thể bị hội chứng này. Tuy nhiên, một số đối tượng có nguy cơ mắc cao hơn như: 

• Người thường xuyên di chuyển bằng máy bay như phi công, tiếp viên hàng không và doanh nhân.
• Người lớn tuổi do khả năng thích ứng môi trường của người lớn tuổi thấp hơn so với người trẻ tuổi.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc hội chứng Jet lag như:

• Sự chênh lệch múi giờ giữa hai địa điểm đi và đến: Số múi giờ càng chênh lệch nhiều, nguy cơ mắc jet lag càng cao.
• Bay về hướng Đông. Bạn có thể thấy khó khăn hơn khi bay về hướng Đông khi thời gian bị lùi lại trong lúc bay về hướng Tây sẽ có thêm thời gian.

Phòng ngừa hội chứng Jet lag

Để phòng ngừa hội chứng Jet lag, bạn cần:

• Nếu có công việc hoặc sự kiện quan trọng nên đến sớm hơn so với thời gian dự định để cơ thể có thời gian thích nghi tốt nhất. 
• Nghỉ ngơi nhiều trước mỗi chuyến đi.
• Nếu có dự định sẽ đi du lịch về phía đông, hãy đi ngủ sớm hơn một giờ mỗi đêm trong vài ngày trước khi khởi hành. Đi ngủ sau một giờ trong vài đêm nếu đi về phía tây. Nếu có thể, nên ăn các bữa ăn gần với thời gian sẽ dùng bữa tại điểm đến sắp tới.
• Điều chỉnh việc tiếp xúc với ánh sáng: Tiếp xúc với ánh sáng vào buổi tối giúp điều chỉnh về múi giờ muộn hơn so với thông thường (đi về phía tây), trong khi tiếp xúc với ánh sáng buổi sáng có thể giúp cơ thể thích nghi với múi giờ sớm hơn (đi về hướng đông).

• Cài đặt đồng hồ đến thời gian của địa điểm sẽ đến trước khi rời đi. Cố gắng đừng ngủ cho đến khi trời tối ở địa điểm mới, dù cơ thể mệt mỏi thế nào. Cố gắng để thời gian bữa ăn đúng với giờ ăn ở địa phương.
• Uống nhiều nước trước, trong và sau chuyến bay để chống lại tác dụng mất nước của không khí trong cabin máy bay. Tránh uống rượu và caffeine.
• Cố gắng ngủ trên máy bay nếu lúc đó là ban đêm tại điểm đến của bạn. Ngược lại, nếu lúc đó là ban ngày nơi bạn sẽ đến, hãy cố gắng không ngủ.

Các biện pháp chẩn đoán Jet lag

Thông thường, những người đi máy bay có thể tự chẩn đoán được hội chứng Jet lag thông qua các triệu chứng của cơ thể. Nếu gặp phải 3 triệu chứng dưới đây nghĩa là bạn đã mắc hội chứng Jet lag:

• Không thể hoạt động bình thường trong ngày.
• Có cảm giác mệt mỏi nhẹ.
• Đang có vấn đề về dạ dày.

Phương pháp điều trị hội chứng Jet lag

Jet lag là một tình trạng tạm thời. Các triệu chứng thường giảm dần và biến mất trong vòng vài ngày.

Tuy nhiên, nếu thường xuyên di chuyển bằng máy bay và có những yếu tố nguy cơ của jet lag, bác sĩ có thể kê toa thuốc hoặc sử dụng liệu pháp ánh sáng cho những đối tượng này. 

Điều trị bằng thuốc 

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc để bạn có thể tránh mắc phải hội chứng Jet lag. Cần lưu ý đến một số tác dụng phụ của thuốc như buồn nôn, nôn mửa, mất trí nhớ, mộng du, nhầm lẫn và buồn ngủ vào buổi sáng.

Các loại thuốc này thường chỉ được chỉ định cho những người chưa dùng các phương pháp điều trị khác.

Liệu pháp ánh sáng

Một trong số những yếu tố ảnh hưởng đến đồng hồ cơ thể hoặc nhịp sinh học là việc tiếp xúc với ánh sáng mặt trời. Khi bạn đi du lịch qua các múi giờ khác nhau, cơ thể cần thích nghi với môi trường ánh sáng mới.

Liệu pháp ánh sáng được thực hiện dưới các hình thức như hộp đèn sáng để trên bàn, đèn bàn có ánh sáng phù hợp cho văn phòng hoặc một đèn đeo trên đầu.

Hội chứng Jet Lag chỉ là một hội chứng tạm thời nhưng gây khó chịu và mệt mỏi ảnh hưởng tới cuộc sống sinh hoạt cũng như sức khỏe. Bạn có thể áp dụng các cách trên để khắc phục tình trạng này ngay nhé!