Sâm Cau Rừng – Công dụng & cách sử dụng chữa bệnh hiệu quả

  • Tên khác: Cây sâm cau, ngải cau, sâm tiên mao, cồ nốc, sâm cau đen, tiên mao
  • Tên gọi khoa học: Curculigo orchioides Gaertn.
  • Họ: Tỏi voi lùn (Hypoxidaceae)

Sâm cau rừng

Mô tả về cây sâm cau rừng

  • Đặc điểm thực vật

Sâm cau rừng là loại cỏ mọc hoang có chiều cao tối đa khoảng 25 – 30cm. Cây có nhiều lá mọc từ thân tỏa ra hai bên, lá màu xanh, bề mặt nhẵn có nhiều đường gân nổi rõ, hình dáng trông gần tương tự như lá cau. Mỗi cây có từ 3 lá hoặc có thể nhiều hơn.

Hoa của Sâm cau rừng có màu vàng, 6 cánh và mọc từ thân rễ xen giữa các kẽ lá, có cuống nhỏ. Thân rễ màu đen, xung quanh mọc rất nhiều rễ con nhỏ. Quả nang có hình dáng thuôn dài và kích thước khoảng 1,5 cm, mỗi quả có khoảng 1 – 4 hạt.

  • Phân bố

Cây sâm cau rừng mọc hoang nhiều ở các tỉnh miền núi phía Tây Bắc nước ta như Tuyên Quang, Cao Bằng, Yên Bái hay Hòa Bình… đây là dược liệu quý nên đang ngày càng bị khai thác cạn kiệt. Vì vậy một số nơi đem giống về thuần hóa trồng ở đồng bằng nhưng chưa mấy phổ biến và không được đánh giá tốt bằng sâm cau mọc tự nhiên trong rừng.

Sâm cau rừng ngoài ở Việt Nam ra thì chúng được tìm thấy ở một số các nước khác như Thái Lan, Malaysia, Ấn Độ hay Philippin…

Sâm cau rừng

  • Bộ phận dùng

Thân rễ (củ): Phần tập trung nhiều dưỡng chất quý nhất của cây sâm cau rừng, Đông y sử dụng dược liệu này với các tên là Tiêm mao.

  • Đặc điểm dược liệu

Củ sâm cau rừng có hình trụ, do rễ chính phình to mà tạo thành. Bên ngoài có lớp vỏ thô ráp, màu nâu hoặc nâu đen. Xung quanh mọc nhiều rễ phụ nhỏ. Bên trong nạc, chắc và có màu vàng ngà.

  • Thu hái – bào chế dược liệu

Sâm cau rừng được thu hoạch quanh năm, tuy nhiên sâm sẽ cho tác dụng tốt nhất vào thời điểm tháng 9 – 12 trong năm. Người dân đào cả cây rồi cắt lấy phần củ, loại bỏ rễ con xung quanh đem về rửa sạch đất cát, sau đó dùng dao cạo bỏ lớp vỏ ngoài.

Do Sâm cau rừng có độc nên ngâm trong nước vo gạo 1 đêm để củ tiết hết chất độc ra ngoài. Sau đó cắt lát mỏng, cắt khúc hoặc giữ nguyên cả củ đem phơi hoặc sấy cho nhanh khô.

Sâm cau rừng

  • Bảo quản

Sâm cau rừng lưu trữ ở nơi khô ráo, tránh để dính nước dễ bị ẩm mốc.

  • Thành phần hóa học

Các thành phần có trong củ Sâm cau rừng bao gồm:

  • Saponin
  • Phytosterol
  • Tanin
  • Tinh bột
  • Phenolic glycosid
  • Lignan
  • Acid béo
  • Beta-sitosterol
  • Axit amin
  • Stigmasterol
  • Flavonoid
  • Cycloartan glycosid
  • Curculigo Saponin

Vị thuốc sâm cau rừng

1. Tính vị

Sâm cau rừng tính ấm, vị cay, hơi mặn

2. Quy kinh

Can, Phế, Thận

Sâm cau rừng có tác dụng gì? Chủ trị

  • Theo y học cổ truyền:

Sâm cau rừng có công dụng bổ thận, tăng khả năng cường dương và chống ứ, ôn trung, mạnh gân cốt, táo thấp, ổn định chức năng tiêu hóa, kích thích ham muốn tình dục.

Chủ trị:

  • Liệt dương
  • Tinh lạnh
  • Tử cung lạnh
  • Suy nhược thần kinh
  • Yếu sinh lý
  • Phong thấp
  • Hen suyễn
  • Lậu
  • Tiêu chảy
  • Ngứa ngoài da
  • Nhức mỏi xương khớp
  • Điều hòa kinh nguyệt ở phụ nữ

Sâm cau rừng

  • Công dụng của sâm cau rừng theo nghiên cứu hiện đại:
  • Chống lão hóa
  • Sâm cau rừng tăng nội tiết tố sinh dục nam một cách tự nhiên, cải thiện khả năng sinh lý tình dục cho phái mạnh.Cải thiện chất lượng tinh trùng, kích thích phát triển tinh hoàn
  • Nâng cao sức đề kháng cho cơ thể

Liều lượng

10-15g mỗi ngày tùy theo tình trạng bệnh

Cách dùng thuốc

  • Sắc uống
  • Làm hoàn
  • Giã tươi đắp ngoài da
  • Bào chế thành thuốc mỡ

Độc tính

Sâm cau rừng có độc khi sử dụng dược liệu mà chưa qua bào chế khử độc hoặc dùng trong thời gian kéo dài có thể gây ra một vài tác dụng phụ như: Ngộ độc, buồn nôn, ói mửa, nổi phát ban ngứa ngoài da… Để đảm bảo an toàn, cần sử dụng sâm cau rừng đúng cách, đúng liều lượng theo khuyến cáo của thầy thuốc.

Sâm cau rừng

Bài thuốc chữa bệnh sử dụng sâm cau rừng

1. Ổn định huyết áp

Đối với bệnh nhân bị cao huyết áp có thể dùng bài thuốc “Nhị tiên thang” để điều trị. Bài thuốc này là sự kết hợp giữa sâm cau rừng với một số dược liệu khác như: Ba kích, tiên linh tỳ(dâm dương hoắc), tri mẫu, nghiệt bì, đương quy mỗi vị 12g.

Tất cả các dược liệu được rửa sạch và cho vào một cái bình thủy tinh có miệng rộng. Đổ ngập rượu vào ngâm trong vòng 30 ngày, mỗi ngày uống 2 – 3 ly để ổn định huyết áp.

2. Sâm cau rừng ngâm rượu chữa liệt dương

Cách làm: Chuẩn bị sâm cau rừng tươi và rượu trắng loại mạnh từ 45 độ trở lên. 1kg sâm thì ngâm với 3 lít rượu, để bình rượu nơi mát mẻ, sau khoảng 10 ngày có thể lấy ra dùng.

Dùng cho nam giới bị bất lực, không thể cương cứng khi quan hệ có thể dùng sâm cau rừng ngâm rượu mỗi ngày 40 – 50ml chia làm 3 lần uống trong bữa ăn. Trước khi quan hệ tình dục 30 phút hãy uống 1 ly nhỏ để thêm sung mãn và chiến đấu lâu dài.

Sâm cau rừng

3. Điều trị bệnh đau nhức toàn thân, chữa phong thấp

Cách làm: Chuẩn bị sâm cau rừng khô, trư cao mẫu và hà thủ ô mỗi loại dược liệu 50g, 650ml rượu trắng ngon. Đem thái nhỏ các loại dược liệu này và bỏ vào bình ngâm chung với rượu, càng ngâm lâu thì rượu sâm cau càng có tác dụng tốt. Tuy nhiên nếu cần dùng gấp thì bạn cần đợi khoảng 10 ngày kể từ lúc ngâm mới được lấy uống.

Liều dùng: Mỗi lần 50ml x2 lần/ ngày trước khi ăn. Nếu là người không có tửu lượng tốt thì nên giảm lượng uống hoặc pha loãng với nước để giảm bớt nồng độ cồn, tránh say.

Ngoài ra, có thể lấy rượu xoa bóp ngoài khớp bị đau để thấy được hiệu quả nhanh hơn.

4. Sâm cau rừng ngâm rượu bổ thận, tăng khả năng cương dương

Cách làm: Dùng 1kg sâm cau rừng và 500g ba kích tím, 100 dâm dương hoắc dạng khô. Cho 3 vị thuốc đã chuẩn bị ngâm cùng với 5 lít rượu. Để khoảng 90 ngày cho các dược chất quý tiết hết vào trong rượu.

Nam giới bị thận hư, thận yếu, dương vật khó cương cứng khi quan hệ thì nên uống rượu này đều đặn hàng ngày để cải thiện tình trạng bệnh. Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần 3 muỗng canh khoảng 15ml.

Sâm cau rừng

5. Điều trị bất lực, khó lên đỉnh, lạnh tinh ở nam giới

Cách làm: Chuẩn bị 1kg sâm cau rừng khô, nấm ngọc cẩu khô 500g, cây ruột gà khô 500g, tiên linh tỳ khô 100g, 7 lít rượu 45 độ. Đem trộn lẫn, ngâm chung với nhau từ 3 tháng trở lên, mỗi lần uống 15 – 20ml, ngày uống 3 lần.

6. Điều trị bệnh tiêu chảy, hen suyễn bằng sâm cau rừng

Cách làm: Rễ sâm cau rừng mua về rửa sạch đất cát, thái lát mỏng đem phơi hoặc sấy khô. Mỗi ngày lấy 12 – 16g sao vàng, sắc với 250ml nước cho cạn còn 50ml. Uống hết một lần trước bữa ăn sáng hoặc trưa để dự phòng và hỗ trợ điều trị bệnh hen suyễn mãn tính, đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày.

7. Điều trị bệnh phong thấp, bồi bổ khí huyết, chữa thận dương hư gây rối loạn cương dương, lưng đau gối mỏi, tăng cường sinh lực cho phái mạnh

Người bệnh dùng các món ăn từ sâm cau rừng với các thành phần như sau: 15g sâm cau rừng, 2,5 lạng thịt gà nạc. 15g tiên linh tỳ cùng các gia vị cần thiết.

Cách làm: Đem thịt gà làm sạch, chặt thành từng miếng vừa ăn và ướp với chút gừng, gia vị cho thấm. Sâm cau rừng thái mỏng, cho vào nồi đất và đổ nước xâm xấp mặt. Nấu cho đến khi gà chín nhừ thì dùng cả nước lẫn cái, nên dùng nóng sẽ ngon hơn.

Sâm cau rừng

8. Sâm cau rừng điều trị bệnh sốt xuất huyết

Cách làm: Sốt xuất huyết có thể dùng 20g sâm cau rừng, 12g cỏ nhọ nồi, 10g trắc bá diệp, 8g thủy hoàng chi. Sao đen sâm cau, trắc bá diệp và thủy hoàng chi rồi cho vào ấm sắc chung với cỏ nhọ nồi uống cùng 600ml nước. Đun nhỏ lửa sắc cạn còn 200ml.

Cho thuốc ra chén, để nguội và chia làm 2 – 3 phần đều nhau uống hết trong ngày dùng trước bữa ăn.

9. Điều trị bệnh liệt dương cho các trường hợp bị rối loạn chức năng thần kinh

  • Bài 1: Cách làm: Dùng 20g sâm cau rừng, 12g thổ hào sâm, 12g cây vẩy ốc, 12g cây kỷ tử, 12g cây cỏ xước rễ lớn, 12g tục đoạn, 12g kim thoa hoàng thảo, 12g ba kích thiên, 12g hoài sơn,8g bạch lạp thụ tử, 8g ngũ gia bì. Đem rửa sạch các dược liệu trên và thái nhỏ, phơi khô. Đem sắc với 750ml nước lấy một nửa, chia uống 3 lần trước khi ăn, uống ngày 1 thang cho đến khi chữa khỏi bệnh.
  • Bài 2: Cách làm: 20g sâm cau rừng, 16g cây ruột gà, 16g phá cố chỉ, 16g địa hoàng thán, 16g hồ đào nhục, 4g tiểu hồi hương. Sắc uống tương tự như bài trên.

10. Chữa lạnh tinh, bất lực, nữ giới tử cung lạnh

Cách làm: Kết hợp 6g sâm cau rừng với các vị gồm 8g thục địa, 8g chẩu phóng xì, 8g phá cố chỉ, 8g hạt óc chó (hồ đào nhục), 4g hồi hương. Sắc thuốc ngày 1 thang với 500ml lấy 250ml, chia uống 3 lần.

Sâm cau rừng

11. Chữa yếu sinh lý cho cả nam và nữ

Cách làm: Dùng 20g sâm cau rừng khô sắc chung với ba kích và hồi hương lượng vừa đủ. Uống trong vòng 1 tháng liên tục để thấy hiệu quả.

12. Chữa liệt dương

Cách làm: Dùng sâm cau rừng khô, dã cam thảo, sâm bố chính, cỏ xước, ngũ gia bì mỗi vị 8g. Sắc lấy nước đặc chia uống 2 lần/ngày trong vòng 1 tháng liên tục.

13. Điều trị suy nhược cơ thể, phong thấp

Cách làm: Thái mỏng 50g sâm cau rừng sao vàng, hạ thổ cho nguội. Cho dược liệu vào bình rồi đổ ngập rượu ngâm ít nhất 7 ngày. Nên uống trước khi ăn mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 15ml.

Sâm cau rừng

Lưu ý khi sử dụng Sâm Cau Rừng

  • Những người có thể âm suy kèm vượng hỏa tránh dùng, biểu hiện nhận diện của tình trạng này là miệng khô, háo nước, táo bón, nhức đầu…
  • Sơ chế dược liệu đúng cách trước khi dùng để loại bỏ bớt được độc tố có hại
  • Trẻ em và phụ nữ có thai không nên dùng sâm cau rừng ngâm rượu
  • Sâm cau rừng có tính nóng nên người mắc bệnh gan cần phải thận trọng khi dùng.

Sâm cau rừng là dược liệu tốt không chỉ điều trị mãn dục cho nam giới, mà chúng còn là “thần dược” tốt cho sức khỏe. Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn đọc.