Táo mèo – Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Táo mèo là một loại thuốc quý, có khả năng chữa được nhiều thứ bệnh như đầy bụng, chữa rối loạn mỡ máu, trị cao huyết áp,… Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những thông tin chi tiết về công dụng và các bài thuốc từ loại cây này.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Đặc điểm của Táo Mèo

  • Tên gọi khác: Sơn tra, Chua chát…
  • Tên khoa học: Docynia indica.
  • Họ: Hoa hồng (Rosaceae).

– Táo mèo là loại cây gỗ bán thường xanh có chiều cao trung bình ở khoảng 2 – 5m. Cành cây khi nhỏ sẽ có màu nâu tím và rậm lông nhưng khi già sẽ không có lông và chuyển sang màu nâu đen.

– Thân non có gai, lá mọc tại đây sẽ có phiến và có thùy. Lá mọc ở nhánh già không có thùy, thon và dài khoảng 7 – 10cm, lúc non có đầy lông. Mép lá có răng nhỏ, lá gồm 6 – 10 cặp gân phụ, lá kèm thường rất nhanh rụng. Cuống lá dài tầm 0,5 – 2cm, ngoài có phủ lông tơ.

– Hoa mọc thành từng cụm, mỗi cụm thường có 3 – 5 bông với đường kính 2,5cm. Đài hoa có hình chuông còn lá đài thì hình mác tam giác và đều được phủ lông tơ. Cánh hoa màu trắng, thuôn dài, mỗi bông có tới 30 nhị. Mùa hoa vào khoảng từ tháng 2 – tháng 3.

– Quả thịt, có hình cầu hoặc hình trứng với đường kính khoảng từ 2 – 3cm. Mùa sai quả vào khoảng từ tháng 8 – tháng 9.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Phân bố

Dược liệu thường sống ở vùng sườn núi với độ cao trung bình khoảng từ 1500 – 3000. Được tìm thấy rất nhiều ở các nước như Nepal, Ấn Độ, Thái Lan, Bhutan, vùng Tây Nam Trung Quốc và Việt Nam.

Ở nước ta, táo mèo mọc hoang rất nhiều ở các tỉnh miền núi phía Bắc như Hòa Bình, Lào Cai, Lai Châu, Yên Bái, Sơn La…

Thu hái – sơ chế

Quả của cây táo mèo chính là bộ phận được sử dụng để làm vị thuốc.

Dược liệu thường được thu hái vào mùa thu. Sau khi hái về sẽ dùng dao thái mỏng rồi phơi hoặc sấy khô để bảo quản dùng dần.

Dược liệu nếu đã qua sơ chế khô cần cho vào túi kín rồi để nơi khô ráo, thoáng mát. Tránh ẩm mốc hay ánh sáng mặt trời trực tiếp.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Tác dụng của Táo mèo

  • Theo y học cổ truyền:
  • Công dụng: thanh nhiệt, tán huyết ứ, kích thích tiêu hóa…
  • Chủ trị: Đầy hơi, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa, bệnh gan do lạm dụng rượu…
  • Theo y học hiện đại:
  • Nước chiết từ táo mèo có tác dụng làm tăng enzyme trong dạ dày để hỗ trợ tiêu hóa. Đồng thời còn giúp ngăn ngừa và làm giảm thiếu máu cơ tim.
  • Dược liệu đã được nhiều nghiên cứu chứng minh là có tác dụng cường tim, hạ áp, tăng cường lưu lượng mạch vành, chống giãn mạch máu và loạn nhịp tim.
  • Các hoạt chất trong dược liệu còn có tác dụng ức chế một số vi khuẩn gây bệnh như tụ cầu vàng, lỵ, bạch hầu, trực khuẩn thương hàn, liên cầu beta…
  • Dược liệu hoạt động với cơ chế thúc đẩy quá trình bài tiết cholesterol thay vì giảm hấp thu thành phần này. Có tác dụng hạ lipid trong máu, đồng thời giảm xơ vữa động mạch.
  • Ngoài những tác dụng chính kể trên, táo mèo còn là dược liệu giúp an thần, làm tăng tính thẩm thấu của mao mạch và làm co cơ tử cung.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Theo Y học cổ truyền, táo mèo có vị chua ngọt thuộc nhóm tiêu thực hóa tích, giúp dịch vị tăng bài tiết acid mật và pepsin dịch vị, chủ yếu điều trị các chứng rối loạn tiêu hóa do ăn nhiều thịt, dầu mỡ, trẻ em ăn sữa không tiêu, giúp ăn ngon miệng. Dịch chiết táo mèo có tác dụng ức chế trực khuẩn E.Coli, lỵ, bạch hầu, thương hàn, tụ cầu vàng khá mạnh.                                                         

Nghiên cứu hiện đại cho thấy táo mèo có tác dụng kháng khuẩn, cường tim, làm giãn mạch vành, chống rối loạn nhịp tim, hạ áp, bảo vệ tế bào gan, tăng cường công năng miễn dịch, trấn tĩnh an thần, ức chế ngưng tập tiểu cầu, điều chỉnh rối loạn lipid máu, xơ vữa động mạch, huyết áp cao, phòng ngừa đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, béo phì, viêm cầu thận cấp và mãn tính, hậu sản, ứ trệ, giảm kích thích ruột, tiêu chảy, lỵ.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Các bài thuốc chữa bệnh từ Táo mèo

  • Bài thuốc chữa chứng đầy bụng

Dùng 200gr táo mèo, rửa sạch, bỏ hạt ngâm với 300 ml rượu trắng (chú ý ngày lắc bình 1 lần). Sau một tuần đem ra uống. Ngày uống 2 lần, mỗi lần 10-15 ml. Sau khi uống hết rượu, trái táo mèo còn lại trộn với đường kính ăn dần.

  • Bài thuốc chữa rối loạn mỡ máu
  • Chuẩn bị: 50g táo mèo cùng với khoảng 50g gạo tẻ.
  • Thực hiện: Táo đem thái phiến rồi nấu chung với gạo tẻ thành cháo. Sau đó nêm đường phèn vừa ăn rồi đem chia làm 2 lần ăn trong ngày. Nấu ăn mỗi ngày 1 thang thuốc duy nhất.
  • Bài thuốc dùng cho người cao huyết áp
  • Chuẩn bị: 15g táo mèo, 20g hà diệp.
  • Thực hiện: Hai vị thuốc trên đem tán nhỏ rồi cho vào ấm hãm với nước sôi trong khoảng 20 phút. Dùng uống thay trà với liều 1 thang/ngày. Bài thuốc đáp ứng tốt với các triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, đau đầu.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

  • Bài thuốc thanh nhiệt
  • Chuẩn bị: 10g táo mèo, 10g lá chè tươi, 10g cúc hoa.
  • Thực hiện: Tất cả vị thuốc trên đem cho vào ấm hãm chung với nước sôi nóng trong khoảng 15 phút. Dùng thay nước trà trong ngày với liều 1 thang/ngày.
  • Bài thuốc chữa viêm đại tràng cấp
  • Chuẩn bị: 60g táo mèo cùng với 30ml rượu trắng và 60g đường đỏ.
  • Thực hiện: Đem dược liệu đi sao cháy nhẹ rồi gia rượu trắng trộn đều và sao tiếp đến khi khô rượu. Cho 200ml vào đun trong 15 phút, bỏ bã rồi cho đường đỏ vào sắc sôi. Uống khi thuốc còn nóng với liều 1 thang/ngày.
  • Bài thuốc chữa viêm bể thận
  • Chuẩn bị: 100g táo mèo ở dạng sống. 
  • Thực hiện: Cho dược liệu vào ấm sắc với nước trong khoảng 15 – 10 phút, sắc làm 3 lần, 500ml/lần. Mỗi liệu trình kéo dài trong 14 ngày.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

  • Bài thuốc trị bệnh động mạch vành, xơ vữa động mạch
  • Chuẩn bị: 15g táo mèo, 15g đan sâm, 12g quyết minh tử, 5g hồng hoa.
  • Thực hiện: Các vị thuốc đem cho vào ấm sắc lấy nước uống thay nước trà mỗi ngày 1 thang. Cần duy trì liên tục trong vòng 1 – 3 tháng tùy thể trạng mỗi người.
  • Bài thuốc chữa bệnh zona

Dùng giấm táo mèo bôi nguyên chất lên chỗ đau ngày 4 lần, ban đêm bôi thêm 3 lần. Sau khi bôi, đắp khăn nhúng giấm táo – cảm giác đau sẽ dần dần bớt đi, và sẽ chóng ăn da non.

  • Bài thuốc chữa mất ngủ, suy nhược mãn tính 

Uống 2 thìa nhỏ hỗn hợp giấm táo và mật ong trước khi đi ngủ giúp bạn nhanh chóng chìm sâu vào giấc ngủ hơn. Nếu sau một giờ mà chưa thấy hiệu quả, bạn có thể uống tiếp hai thìa nữa. Cứ mỗi lần thức giấc, khó ngủ lại uống tiếp hai thìa. Thuốc ngủ này lành, có thể dùng lâu dài.

Ngoài ra, người ta còn sử dụng quả táo mèo để ngâm rượu hay làm giấm táo mèo kết hợp với mật ong. Giấm táo mèo – mật ong có thể có tác dụng với bệnh nhân bị suy nhược mạn tính,giúp tăng huyết áp, chữa ho, viêm amidan.

Táo mèo - Công dụng dược liệu và bài thuốc bồi bổ sức khỏe

Trên đây là tổng hợp của chúng tôi về một số công dụng của Táo mèo. Hi vọng những chia sẻ này có thể giúp bạn lựa chọn các sản phẩm phù hợp để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình. Chúc bạn luôn khỏe mạnh!